धर्मनिरपेक्ष देय्या राष्ट्रपतिया पशुपति पुजाया औचित्य (राजेन मानन्धरया च्वसू )
कमसेकम वंगु २५दँय् देसय् गबलें मवःनि थज्याःगु संकट देसं फयाच्वनेमाःबलय् राष्ट्रप्रमुख धायेकीगु मेचय् च्वनेखंम्ह मय्जु विद्या भण्डारीं देय्या स्वंगू करोड थ्यंमथ्यं जनतां न्हियान्हिथं कसाः नयाच्वनेमाःगु वास्ता मयासे दुनियायात न्हिइकेगु अले नेपाली जनतायात तम्वयेकेगु बाहेक मेगु छुं यायेमफइगु धइगु देशया निंतिं लज्जाया विषय खः । व जनकपुरय् इतिहासय् गबलें सुं राष्ट्रप्रमुखं मफःनिगु बेइज्जत फयाः आः हानं पशुपति द्यःगलय् वःगु दु ।
थ्व तःताकथं अर्थपूर्ण व महत्वपूर्ण जूगु दु नेपाःया राजनीति, धर्म व संस्कृति थूपिनिगु लागि । छगू इलय् नेपाःया जुजु जुइगु धइगु जनताया नःमनः सिइकाः जक नयेगु खः । थज्याःगु बाखं झीसं न्यनातयागु दु । लिपा जुजु जुइगु धइगु मोज मस्ति यायेगु जक जुल । वयां लिपा संविधान स्वयाः च्वयेच्वनाः जनतायात सास्ति बिइगु जुयावन । फलस्वरुप, जनतां जुजुया श्रीपेच लाकाकाल ।
जुजु ला वन, तर छपुचःमनूतय्के जुजु जुइगु लोभ, महत्वाकांक्षा व पागलपन मवंनि । राजनीतिइ वयेगु धइगु जनताया निंतिं छुं यायेगु मखुकि जनताया हिचःतिया कमाइलय् लाल कायेगु अले न्हय्गू पुस्तायात गाक्क क्वबिया यंकेगु धइगु जक थुइकाच्वंपिन्सं राजनीतिइ गबलें जनतायात भिंजुइकेगु ज्या मयाः । न्हापाया राजनीतिइ वडा सदस्यया चुनावय् त्याकूम्हस्यां म्हगसय् खंकूसा प्रधानमन्त्रीतकया खंकी, आः ला राष्ट्रपति हे जुइगु लँ चाःगु दु । अथे धइगु जुजु मदुथाय् जुजुया पलेसा जुजु जुइगु । जुजु जुइत सुया मयइ? जुजु जुइपिन्सं जनताया लागि छु छु यायेमाः धकाः तकं मसिउपिं थौं राष्ट्रपतिया मेचय् च्वनेखंगु दु ।
नपाउनेले पायो बोक्रैसुद्ध चपायो धयाथें राष्ट्रपति जुइगु धइगु जुजु बराबरया मोज यायेगु धइगु जक थूपिनिगु ल्हातिइ व मेच लाःवन । जनताया मेच, जनताया काय् वा म्ह्याय् नं राष्ट्रप्रमुख जुइदूगु गणतन्त्र वःगु दु धकाः किसिन्हाय् छुनाजुइपिं सार्वभौम सम्पन्न जनताया ख्वालय् ल्वाप्पा नकेगु थज्याःगु ज्या आःया राष्ट्रपति पाखें जूवंगु दु ।
जुजु धइम्ह ला नां हे जुजु । वयात मनूतय्सं यःसां मयःसां मानेयाइ, चाकरी याइ, तुति हे भागियाइ । अथे याकेत वं न्ह्याबलें धर्मया सहारा कयातःगु दु । धाइ, जुजु धइम्ह नारां द्यः, अले जुजुया विकल्प दइमखु, अथे धयातःगुलिं मनूत न्ह्याबलें भ्वसुली । थः हे जक खः धकाः क्यनेत जनतायाके कयातःगु करया ध्यबा खुसिबाः वःथें ह्वली, अले क्यनी जना थःलिसे दु धकाः । पुलांम्ह जुजुं नं क्यंगु खः नारायहिति त्वःते लाबला न्ह्यःतक नं अज्याःगु दृष्य नेपाल टेलिभिजनया पर्दाय् । तर वं पत्रकार सम्मेलन यानाः वंबलय् व हुलं वनेमते धाः मवः । जनता धइपिं हे अज्याःपिं । शक्तिया भक्ति याइपिं । हानं आः गणतन्त्र वये धुंकल । न्हापा मनूतय्सं थ्व सम्भव मदु धकाः धाःसां आः जुजु हे जंगलय् लायेधुंकाः आः थःत जुजु धकाः भाःपियाः वइपिं सुं मदुसेंलि, भद्रकालीलिसे खड्गसिद्धि यानातःम्ह जुजु मखसेंलि जनतां आः राष्ट्रपतिया पदय् च्वंवःम्हसित न्हापाथें जुजुयातथें मान सम्मान यानाच्वनेमाःगु आवश्यकता मन्त ।
राष्ट्रपति धइम्ह नारांद्यःया अवतार मखु, फगत पार्टी पार्टीया कालबिलया हिसाबय् जोडघटाउ यानाः न्ह्यःने तयातःम्ह छम्ह इमानदारम्ह पार्टीकार्यकर्ता जक खः । वयात जनतां ल्यःगु तकं मखु, उमि उमि खँ मिलेयानाः न्ह्यब्वःम्ह छम्ह पात्र, छम्ह ब्वसा । अज्याःम्ह ब्वसां थःगु हैसियत सलंसःदँया गुडविल मियावयाच्वंम्ह जुजुंथें क्यने मल्वः, बांमलाः ।
जुजु धइम्ह ला नां हे जुजु । वयात मनूतय्सं यःसां मयःसां मानेयाइ, चाकरी याइ, तुति हे भागियाइ । अथे याकेत वं न्ह्याबलें धर्मया सहारा कयातःगु दु । धाइ, जुजु धइम्ह नारां द्यः, अले जुजुया विकल्प दइमखु, अथे धयातःगुलिं मनूत न्ह्याबलें भ्वसुली । थः हे जक खः धकाः क्यनेत जनतायाके कयातःगु करया ध्यबा खुसिबाः वःथें ह्वली, अले क्यनी जना थःलिसे दु धकाः । पुलांम्ह जुजुं नं क्यंगु खः नारायहिति त्वःते लाबला न्ह्यःतक नं अज्याःगु दृष्य नेपाल टेलिभिजनया पर्दाय् । तर वं पत्रकार सम्मेलन यानाः वंबलय् व हुलं वनेमते धाः मवः । जनता धइपिं हे अज्याःपिं । शक्तिया भक्ति याइपिं । हानं आः गणतन्त्र वये धुंकल । न्हापा मनूतय्सं थ्व सम्भव मदु धकाः धाःसां आः जुजु हे जंगलय् लायेधुंकाः आः थःत जुजु धकाः भाःपियाः वइपिं सुं मदुसेंलि, भद्रकालीलिसे खड्गसिद्धि यानातःम्ह जुजु मखसेंलि जनतां आः राष्ट्रपतिया पदय् च्वंवःम्हसित न्हापाथें जुजुयातथें मान सम्मान यानाच्वनेमाःगु आवश्यकता मन्त ।
राष्ट्रपति धइम्ह नारांद्यःया अवतार मखु, फगत पार्टी पार्टीया कालबिलया हिसाबय् जोडघटाउ यानाः न्ह्यःने तयातःम्ह छम्ह इमानदारम्ह पार्टीकार्यकर्ता जक खः । वयात जनतां ल्यःगु तकं मखु, उमि उमि खँ मिलेयानाः न्ह्यब्वःम्ह छम्ह पात्र, छम्ह ब्वसा । अज्याःम्ह ब्वसां थःगु हैसियत सलंसःदँया गुडविल मियावयाच्वंम्ह जुजुंथें क्यने मल्वः, बांमलाः ।
नेपाः आः दक्व पार्टीया नेतातय् यःसां मयःसां धर्मनिरपेक्ष जूगु दु । राज्य व धर्म धइगु बिस्कं खँ खः, राज्यया ज्या राज्यं या, धर्मया ज्या धर्मं याइ — थ्व खँयात न्ह्यब्वःगु खुदँ दत । आः ला थुइधुंकल जनतां, कि ग्वंगः महालेवं सुथ मजुइगु मखु, जुजु मदयेकं देय्या धर्मसंस्कृति मन्ह्याइगु मखु (बरु पञ्चायतकालय् थें क्रेन हे ज्वनाः द्यःखुइपिं वइमखु धकाः जनता धुक्क) । थज्याःगु अवस्थाय् आः जनतां थःगु धर्मसंस्कृतिया न्हापा अभिन्न अंग जुयाच्वंम्ह जुजु मदुसेंलि आः जनतां थःगु धर्म संस्कृति व जात्रायात जुजु मदयेक गथेयानाः न्ह्याके धकाः मानसिक रुपं तयार यानाच्वंगु अवस्था खः, निम्ह प्यम्ह मनूत जुजुया ख्वाः स्वये मखनीगु जुयाः ख्वखमख धाःजुइ, यथार्थयात आत्मसात् यानाकाये मफयाच्वन जुइ, थ्व मेगु हे खँ जुुल ।
धर्म निरपेक्ष जुइगु धइगु आः राज्यं छगू धर्मयात ब्यकुंच्याना जुइमखुत, राज्यया न्ह्यःने नेपालय् नेपाःमिपिन्स हनीगु दक्व धर्म समान खः धाःगु खः । संविधान दयेकेगु अन्तिम घडीइ राज्यं सनातन धर्म (हिन्दु धर्म)या संरक्षण याइ धइगु आशयया वाक्यांश तःसां जनतां धर्मनिरपेक्ष धइगुयात धर्मनिरपेक्षया रुपय् हे थुइकाच्वंगु दु ।
थुइके नं माः । थज्याःगु अवस्थाय् देशया हे प्रतिष्ठा जुयाच्वंम्ह राष्ट्रप्रमुख थज्याःगु सम्माननीय जुइगु पदय् च्वंम्ह मनू व हे पदया मर्यादा ल्वःमंकाः पदया दुरुपयोग यायेथें राज्यया सुरक्षा टुकडीयात संलग्न यानाः अनया ज्या यानाः नयेमाःपिं व ब्वनेकुथिइ आखः ब्वनेमाःपिं मस्तय्त तकं तक्यंकाः ब्वसा ब्वयेथें त्वहमदु त्वह तयाः आननफाननं वनाः हिन्दुधर्मया छगू द्यःगलय् पुजा याःवनेगु शोभनीय ज्या मखु ।
थन स्वंगू न्ह्यसः महत्वपूर्ण जूगु दु – छु छम्ह राष्ट्राध्यक्षयात राष्ट्राध्यक्षया हैसियतं थःगु सम्प्रदायया धर्मकथं द्यःगलय् पुज्याःवनेगु छुट दुला? मेगु, छु छगू धर्म निरपेक्ष देय्या राष्ट्राध्यक्ष आः थःगु सम्प्रदायया द्यःयात द्यःधकाः राजकीय ठाँटबाँट सहित द्यःपुज्याःवनेगु धइगु पदीय दायित्व दुने लाःला? धर्मनिपेक्ष देय्या राष्ट्रपति नं तीजबलय् हिन्दु महारानी पशुपति वंथें वने ल्वःला? स्वंगू, पदीय दायित्व हे ल्वःमंकूसां नच्चागु वैंशबलय् निसें कम्युनिष्ट विचारधारा ज्वनाः ब्वलंम्ह, उकथं हे कम्यूनिष्ट कार्यकर्तालिसे जीवन हने धकाः अज्याःगु हे माहौलय् इहिपा यानाः भाःतलिसेया
वियोगं तकं विचलित मजुसे कम्युनिष्ट राजनीतिइ थःत पानाच्वना धाइम्ह मनू थौं व हे कम्युनिष्ट जूगुलिं अले अथे जुयाधाइपिनि पार्टीया उच्च सांगठनिक तहया नेता जूगुलिं हे राष्ट्राध्यक्षया हैसियत दयेकुसेंलि आः छम्ह पराम्परावादी, अन्धविश्वासी मिसाथें द्यइथाय् वनाः उगुंथुगुं फ्वंवनेगु, वा थः राष्ट्रपति जुइन्ह्यः उगु पद थःत लात धाःसा लछिया तलब छाःवये धकाः भाकल यानातःगुथेंच्वंक विशेष पुजा याःवने जिउ ला ? आः यदि वं थःत छगू धर्मनिरपेक्ष राष्ट्रया जिम्मेवार राष्ट्रपतिया रुपय् स्थापित यायेगु खःसा, अले थन नेपालय् थी थी धर्मावलम्बीतय्सं धार्मिक समानताया निंतिं यानावयाच्वंगु आन्दोलनया गंभीरता थूसा हिन्दुतय्गु द्यःगलय्थें बौद्धतय्गु, मुस्मांतय्गु, क्रिस्चियनतय्गु, शिखतय्गु, किराततय्गु वा बहाइतय्गु आदि धार्मिकस्थलय् वनाः नं उकथं हे थःगु लछि–लछिया कमाइ छायेमाल, अले धायेमाल,“जि थ्व देय्या राष्ट्रपति खः, उकिं जितः नेपालय् दूगु हरेक धर्मप्रति समान सम्मान दु । जि राष्ट्रपतिया हैसियत जिमि मांअबुया धर्म छगूयात जक ब्यकुंच्यानतयेमल्वः” धकाः ।
राष्ट्रपति भण्डारीया अप्रत्याशित कर्मकाण्ड थनथाय् थ्व कारणं उल्लेखनीय जूवनी कि व धइम्ह गुगुंइलय् धर्म संस्कृतिया खुल्लमखुल्ला विरोध यानाजुइम्ह छम्ह प्रगतिवादी, क्रान्तिकारी वा विद्रोही मिसा खः । थुकथं हे वं थःगु पहिचान पार्टीइ, थःगु चुनावी इलाकाय् अले नेपाःया विद्वतवर्गय् दयेकातःगु खः । थन थ्व खँ न्ह्यमथसे मगाः व वहे विद्या भण्डारी खः गुम्हस्यां थौं स्वयाः लगभग झिंनिदँ न्ह्यः कानून हयाः हे नेवाःतय्गु जीवित द्यः कुमारी पुज्यायेगु परम्परा बन्द याके धकाः उद्घोष याःम्ह खः । आः थौं एकाएक यू टर्न कायेथें राष्ट्रपति जुइवं जनकपुरया मैथलीतय्गु जानकी मन्दिर व येँया नेवाःतय्गु पशुपति द्यःगलय् पुजाआजाः यानाः न्हापांनिसें धर्म व संस्कृति विरोधी खँ ल्हानाच्वनागु धइगु छगू ढोंग खः अले यथार्थय् व नं छम्ह रुढीवादी पराम्परावादी हिन्दू मिसा जक खः धकाः थम्हं हे नाय्खिं च्वयेकूगु थें जक जूगु दु ।
खुला न्ह्यः भुखाय् ब्वयाः छेँ दुंपिनि गासबासया व्यवस्था मजू, पेट्रोल इत्यादि मजिमगाःगु बस्तुया आपूर्ति जुयाच्वंगु मदु, वासःकं न्यायेगु मदु, संविधानय् असन्तुष्टी सतकय् चखिनाच्वंगु दु, विशेषरुपं मधेसीतय्गु आन्दोलनं प्यलानिसें देय्या जनजीवन अस्तव्यस्त दु । थज्याःगु संगीन घडी देय्या राष्ट्रपतिं थःगु न्हापा जुजु ईनि ब्यः उगुंथुगुं द्यःगलय् वनाः दुगुचा स्याःवनीगु थज्याःगु ज्याया दूरगामी प्रभाव नेपाःया धार्मिक–राजनीतिक ख्यलय् लानाच्वनीगुलिं याकनं हे थुकिया औचित्य पुष्टीजुइकथंया ज्या यायेमाःगु खनेदु ।
मखुसा, विशेष यानाः वयागु पार्टी नेकपा एमालें हिन्दु राष्ट्र जुइमाः धाइगु पार्टीया नेता कमल थापायात उपप्रधानमन्त्री दयेकाः सत्ता सञ्चालन यानाच्वंबलय् देय्या राष्ट्रपति स्वयम् हे कम्युनिष्टया ख्वापालं पुनाः खनेमदयेक देसय् हिन्दु अतिवाद लादेयायेगु ज्याखँय् भूमिका म्हिताच्वंगु दु धइगु शंका ब्वलनावइगु संभावना यक्व खनेदयाच्वंगु दु ।
राष्ट्रपति थःगु पदीय दायित्व ल्वःमंकाच्वंगु अवस्था जनतां नं राष्ट्रपतियात बिइमाःगु मर्यादा बिइल्वःमंकलकि नेपाःया छवि अन्तर्राष्ट्रिय ख्यलय् बांमलाइगु निश्चित दु । थ्व खँय् दक्वस्यां याकनं गंभीर जुयाः बिचाःयायेमाः ।
This article was published in http://www.newaonlinenews.com
http://www.newaonlinenews.com/%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A5%8D%E0%A4%AE%E0%A4%A8%E0%A4%BF%E0%A4%B0%E0%A4%AA%E0%A5%87%E0%A4%95%E0%A5%8D%E0%A4%B7-%E0%A4%A6%E0%A5%87%E0%A4%AF%E0%A5%8D%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%B7%E0%A5%8D%E0%A4%9F%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%BF%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%AA%E0%A4%B6%E0%A5%81%E0%A4%AA%E0%A4%A4%E0%A4%BF-%E0%A4%AA%E0%A5%81%E0%A4%9C%E0%A4%BE%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%94%E0%A4%9A%E0%A4%BF%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%AF-%E0%A4%B0%E0%A4%BE%E0%A4%9C%E0%A5%87%E0%A4%A8-%E0%A4%AE%E0%A4%BE%E0%A4%A8%E0%A4%A8%E0%A5%8D%E0%A4%A7%E0%A4%B0%E0%A4%AF%E0%A4%BE-%E0%A4%9A%E0%A5%8D%E0%A4%B5%E0%A4%B8%E0%A5%82
http://preview.tinyurl.com/razen20151230
