मतिनानि जिं मनिताया लुखा

राजेन मानन्धर

जितः मतिनाया खँ ल्हाये मयः, च्वये ला झन् हे मयः । छकः निकः थथे च्वनीगु जितः कि जिकय् मतिना धइगु हे मदु । खयेफु, जि मतिनाय् जकं मन्ह्यं ला । जुइबिउ, न्ह्यागुसां पाःगु ला ख हे खत । उमेर दनिबलय् सखे जिं तालं ग्वयाबिया व नुगलय् गन मतिना ह्वइ । अथवा मतिनां जितः जिगु उमेरय् विश्वास जकं मयाःगु ला? खयेफु जिं जितः धकाः ह्वःगु स्वां मखन ला, वा यःगुयात यःगु धायेमसल ला ? कि सुनां नं जितः न्हाय्कं जकं क्यनावन ला? धायेत ला मतिना धइगु सर्वकालिक धाइ, सर्वव्यापी नं धाइ । तर अबलय् नं मतिना जिलिसे व्यागलं, आः नं समती ।

अथेसां छकः निकः छुं मखुथेंच्वंक छ आनाहां वयाबिइ जिथाय् । जि सुम्क छंगु मुलय् भ्वसुले, छं क्यातुगु व पतिंचां जिगु सँय् म्हिती, जि म्हितकाः सुम्क म्हगसय् म्हने । छ जिगु म्हगसय् वइ अले ल्हाः ज्वनाः म्हगसय् म्हंके यंकी जितः छं । काचाक्क छंगु ल्हाः ज्वनाः वांछ्वयाबिइ जुइ जिं, यदि थःगु म्हगस थः धइथे जक म्हने दइगु जूसा । उकिसं छ ला अझ म्हगसय् म्हंगुया नं म्हसग जक ।

मतिनाया खँ, म्हगसया खँ । मतिना मयाइपिन्सं छु म्हगस खनी जुइ? व म्हगस हे गज्याःगु जुइ, गन मतिना दइमखु जुइ? धाथें मतिना व म्हगसया स्वापू गज्याःगु जुइ? मतिनां म्हगसय् म्हंकीगु लाकि म्हगस हे नं मतिना बाहेक मेगु छुं जुइ? उकिं ला मतिना म्हगसथें क्यातुसे च्वनीगु । उकिसं मतिना थज्याःगु म्हगस । हे भगवान् । अले मतिनाय् झू मचाःपिन्सं छाय् म्हगसय् मतिना खनी जुइ? अले मतिनाय् हे म्हगस म्वानावइगु खःसा छाय् मेमेगु म्हगसं नं छकःनिकः थाथामाथा याःवइगु जुइ? गज्याःगु स्वर्गीय जीवन जुइगु जुइ, यदि मतिना म्हगसय् हे दनावइगु जूसा अले म्हगस न्ह्याबले मतिनाय् हे प्यपुनाच्वनीग् जूसा ।

छ हे मतिना ला? कि छं याःगुया भाव जक मतिना? कि छन्त लुमनेवं जिगु नुगय् वइगु भाव मतिना? कि छं जितः छु यानाबिल व मतिना? गथेकि सुथ् लूगु ह्याउँगु सुद्र्यः, वा सिच्चुक थियावनीगु सनिलया फय्? छ हे मदुसा न व सुथ ह्याउँसे च्वनं छुं जुइ, न सनिलया फसं जितः थियां छुं जुइ । यदि दक्व दिक्व छ हे खःसा हानं छाय् माल व सुथ, व सनिल? छ सर्गः, छ पर्वः, छ नगु, छ खसि । थ्व दक्व मतिना हे जकं मखुला? कि छं जिगु नुगलय् थिइवं जक जिं थ्व दक्व ययेकागु?

छन्त ला छु । वइ, गन न्ह्याः अन ध्यच्याक्क फ्यतुइ, अले जिं हुँ धयां वनी नं मखु, सय् धयां चिली नं मखु । तुंक जिगु ख्वालय् जक स्वयाच्वनी, जितः हे मछाःसे च्वंक । जि मतिइ लूगु दक्व दुइमरु सुइमरु खँ ल्हानाच्वने, छं छ्यं जक ल्हुकुल्हुकु संकाच्वनी । गबलें छं न्हाय् स्यंकी, गबलें मे लुयाहइ । जितः सिनाथें मछाःसे च्वनी । अले जि थथे याकःचा हालाच्वंगु खनाः म्हुतुमदुम्ह अंगः नं हालाहइ, का न्है, काजी ला वँय् जुल । जिं मसिउ जि छु जुल — मतिना जुल लाकि वँय् जुल । कि मतिनाय् क्यनेगु धइगु हे वँवय् चायेगु? छु थ्व, धाथें?

बेइमान मतिना । थथे कुइलय् गथे वये फइ छ? आः न छंके मतिनाया ई दु, न जिके हे । झिँनिदँ वा मगानाः जि थाराक्क गनेधुंकूगु बुँ । बागमति हे प्वंकाबिउसां जि प्याइमखुत, माःबुइगु ला गन गन । आः छंगु मतिनाया छपुति लखं जि कपाय् प्यायेथें जुयावनाच्वना । न छं जितः छुं बिल, न छुं हे काल । छु बिइ जुइ जिं छन्त, गुम्हसिके बिइत धकाः छुं हे ल्यं मदयेधुंकल? थः धकाः हे मदये धुन । दु हे दुसां छन्त जिं गथे बिइ?

तर छं ला धइबिल, जिं दक्वदिक्व बिल धकाः । अजू चाः जि, छु बिल जुइ जिं छन्त । जि ला प्वंगु घः । जितः सुचुक्क त्वनाः हे नं छंगु प्याःचाः लनीमखु । जिगु किचः तकं मखंनि छं, छ लुधन धाल । जिं छुं बि हे मबिइकं छंके छु दइ जिगु? दत सा थ्व जिगु दोष मजुल, नालिस तःसां लगेजुइमखु थ्व ।

जिं सिउ ला, छं जितः मानिगु वा मेपिन्त सुयातं बियागु वा बिइ धइतयागु जक काःसा जिं लितकाये जुइ । अथे ला जिं थ्व हे मसिउ, कि छं धाथें जिकय् छु कया? जिं ला व थ्व हे धायेमफुत । तर खः, जिगु छुं धाःसा तंगु दु । सखे छं व हे यंकूगु ला जुइ नि । खःनि, छ हे छम्ह ला दुहाँ वल थन । अन छं लुखाखह्रुं हाचां मगाःनि, थनं जिगु जि मदयेधुंकल । गुलि चंख, हला छ ।

छ हे ला खःनि व काःम्ह, अले छं हे खः यंकूगु । अथे खःसा धयाबिउ जितः आः नकतिनि हे जिकय् थ्व गनं वल? थ्व ला सामान्य नियम मखुत । छं काल, छं यंकल । छंगु पाखें जिकय् छु वल जिं मखना, आः थ्व जिगु मुलय् गनं वल? थ्व का न्ह्यसः धइयगु । थ्व कुचुकुचु, थ्व सिचुसिचु, थ्व यचु यचु, न्ह्यलय् नं न्ह्यः मवयेगु, ज्वलय् नं म्हगसं त्ययेका च्वनेगु । थ्व हे मखुला छं जितः बियागु? थ्व दक्व जितः छं बिइ धकाः सिउगु सा लुखां दुकाये मखुगु छन्त । छुं मखुथें न्यंक वल, लिक्क फ्यतुल । छु याइ जुइ छं धकाः मतिइ मलूनि, गजब हे यात का छं । का धा, छु बिया छं जितः । छ्वय् मखुनि जिं छन्त, थ्व दक्व खँ मप्वःतले । थ्व ला अति हे जुल नि । छं बिल, जिकय् दत, तर नं जिं हे मसिउ जिं छु कया धइगु । सिलाचःह्रे वल, गनं दुरुइ तयाः भाङ जकं ला मत्वंका ला जितः?

जिं छन्त छुं हे ति मधया । अले बियागु हे छाय् जितः? आः न जिं लित बिइफु, न जिं जिकय् हे लुइके फु । मखु, छाय् बिइ जिं छन्त हानं? यदि व छंगु हे मखुसा? छं बिउगु खःसां मखुसां थ्व जिगु जुइधुंकल । आः जिकय् दुने लूइके धुन थ्व । थ्व जिगु हे जक जुल आः । जुइफु, छं पिनाबिल जुइ थ्व जिकय् । छं ग्वाकल जुइ, तर थ्व छंगु मखु, मखुत आः । लुखा जक चायेका बियागु, जिकय् मदु धाधां हे थ्व जिकय् हे खनेदयावल ।

आः छु? जिं छन्त जि दुने हे लुइके धुनसा छाय् जिं हानं पिने पिने माःवने? जितः छ माःगु हे नं छाय् आः, जब कि छ ला जिगु हे दुने सुलाच्वंगु दुसा । जिं मसिउ छं पाय्छि यातलाकि मयात । तर जिं खंक खंक हे जि मेम्ह जुयावन, दक्व दक्व हे मेगु जुयावन । जिं मसिउ, थ्व छ जिम्ह जुयाः लाकि जि छंम्ह जुयाः धइगु नं । दक्वदिक्वं हे न्हूगु, न्हूगु जुल । दक्वदिक्वं हे मतिना जुल ।

नःलि साहित्य दबूया ग्वसालय् जूगु प्रणय दिवस ११३७ या ज्याझ्वलय् ब्वनागु

http://jheegu.com/180621a/