170502 नेवाः देय् दबू दाङ तःमुँज्याया सन्देश

राजेन मानन्धर




तःमुँज्या जुइ–मजुइ, चुनाव यायेगु–मयायेगु थज्याःगु शंका–उपशंका व सहमति–असहमतिया दुने अन्ततः नेवाःत दक्वसिया मंकाः दबू धयातःगु नेवाः देय् दबूया खुँदतक दिकातःगु खुक्वःगु तःमुँज्या दाङया घोराहीइ क्वचाःगु दु । आः कमसेकम नेवाः देय् दबूयात न्वायेम्वाःल, ध्याचु नकेम्वाःल, छु दइगु व छु मदइगुया आशाय् तक्यनाच्वनेम्वाःल ।



सहमतिया असहमति

चुनाव यानाः योग्यम्ह व यक्वस्यां यःम्ह मनूयात नायः पदय् थ्यंकेगु सामान्य प्रक्रियायात पनेत सत्यमोहन जोशी, दुर्गालाल श्रेष्ठ थज्याःपिं सर्वमान्यतय्त तकं साक्षी तयाः कथित भद्र सहमति धकाः पुलांम्ह नायः नरेश ताम्राकारयात हे नायः जुइके बिइगु बाचा यायेवं तिनि तःमुँज्यां मूर्त रुप कायेखन ।




राष्ट्रिय दबू धासेंलि उकिया राष्ट्रिय अध्यक्ष ल्ययेगु ज्या येँया छकू क्वथाय् यानावःगु सहमतियात स्वनिगःपिनेया ६०गु जिल्लाया प्रतिनिधिपिन्सं जिमिसं मानेयायेफइमखु धाइगु स्वभाविक खः । अध्यक्ष जक मखु, आः वरिष्ठ उपाध्यक्षया पद सिर्जना यानाः वयात अटोमेटिक रुपं अध्यक्षय् पदोन्नति यायेगु व्यवस्था रातारात जुइगु खःसा मेमेगु जिल्ला व प्रदेशया प्रतिनिधिपिन्सं नं थः व सुयातं लालिपप बिइत दयेकूगु पदय् ल्वानाः वनेदयेमाः धइगु माग वल । थुकियात येँय् सहमति त्वाःदूगु धकाः बय्बय् यात ।

सहभागिता

नेवाःदेय् दबू नीस्वंपिं, भाषा जातिया निंतिं ल्वानाच्वपिं स्वनिगःया नेवाःतय्गु उपस्थिति मदुसां भाषिक अधिकार, नेवाः पहिचानव आदिवासी जनजातिया अधिकारया आन्दोलनय् ऐक्यवद्धता क्यनेत प्यम्ह मनू ममुनीगु देय् दबुलिइ थन दाङय् धाःसा मुंगु हे खत । नेवाः देय् दबूया तःमुँज्याय् ब्वति कायेत धकाः जक ६४गू जिल्लायापिं ४५० स्वयाः मल्याक्क मनूत दाङतक वनेगु धइगु चाःचू खँ मदु । छगू जिल्लायापिं मवः, अले मेगु जिल्लायापिं भोट मकुतकुुसें लिहाँ वन धाःगु न्यना । न्ह्यागुसां गन येँ–यल–ख्वप थज्याःगु लाखौं नेवाःत दुथाय् प्यम्ह–न्याम्ह जक प्रतिनिधित वइगु खःसा तनहुँनं जक हे ४०म्ह प्रतिनिधि थ्यनीगु, क्षेत्र नं १ यापिं हे जक १००म्ह थ्यनीगु खँयात चाःचू तायेके मजिउ । तःमुँज्याया तःधंगु उपलब्धि थ्व हे जुल ।



र्यालि हे नेवाःतय्गु आकर्षण

कायेथाय् कायेमसःसां नेवाःत थःत ब्वये धाःसा सः । सुथ न्हापां चाःहिले दुसा जिउ धइगु सामान्य खँ जुयाच्वंगु खःसां सुयात छु यायेमालाः मसिउ र्यालि झिंनिताः ईया क्वय्कीगु निभाःया क्वय् जक जुल । थ्यं मथ्यं न्यासः नेवाःत, उकिसं गुलि ला नेवाः वसः पुंकाः हयातःपिं प्याखं हुलीपिं कलाकारत हे प्याखं हुला, धिमय् थाना, बाँसुरी पुयाः घोराही नगरपालिकाया न्हूगु व पुलांगु शहरया परिक्रमा छगू कथं ऐतिहासिक हे जुल । दाङयापिन्सं खन नेवाःतय्गु तजिलजिया छगू झाँकि थ्व हे मौकाय् ।

उद्घाटन, संरक्षकया उद्घोष व अध्यक्षया स्वीकारोक्ति

त्यानुक र्यालि चाःहिलावःपिन्त तप्यंक उद्घाटन सत्रय् फ्यतुकल । निघौस्वयाः मल्याक्क भाषण जुल, प्याखं क्यन । तर अन ६४ जिल्लाया प्रतिनिधि वयाच्वंबलय् नेवाःतय्गु गौरवमय विगत, वर्तमान अवस्था, उमिगु मुद्दा, आः वनेमाःगु लँ, उकिया रणनीति अले प्राप्त यायेमाःगु लक्ष्यया बारे धाःसा खँ मजू । उलिमछि ध्यबा फुकाः, १८घौ, २४घौ बसया यात्रा यानावःपिन्त देय् दबूया नेतृत्वयाके बिइगु छुं हे मदयेधुंकल ।




मेगु स्वयाः नं अन संरक्षक मल्ल के सुन्दरयागु उद्घोष अले अध्यक्षया स्वीकारोक्ति उल्लेखनीय जुल । मल्लजुं अपाय्मछि हाकःगु भाषणय् नेवाः देय् दबूया अधिवेशन धइगु हे स्वनिगःया भद्रसहमति कथं गुँदतक अध्यक्षया पदय् च्वनाच्वनादीम्ह नरेश ताम्राकारयात अध्यक्ष हे दयेकातयेमाः धयगु एकसूत्रीय माग न्ह्यब्वयादिल । उलिजक मखु, वय्कःया व माग स्वीकार मयाइपिन्त नेवाःनेवाःया दथुइ विभाजन हइपिं व विखण्डनकारी धइगु आरोप नं सार्वजनिक कथं हे बियादिल ।




व धुंकाः लिपा च्यादँ न्ह्यः सर्वसम्मतिं हे अध्यक्ष पदय् च्वनाः विभिन्न बहाना तयाः अधिवेशन तकं मयासे च्वनाच्वंम्ह अध्यक्ष नरेश ताम्राकारं वय्कः मल्लदाइ हे आः तक नेवाः देय् दबूया ड्राइभर अले थः छम्ह खलासी छक खः धकाः स्वीकारोक्ति अभिव्यक्ति बिइवं अन छगू सन्नाटाया वातावरण ब्वलन । ख्याःथें नीथें उम्ह संरक्षकयात नागःतुगःयाइपिन्त वय्कलं आधिकारिकता बियादिल, थः नायःजुयाः नं नायः मखु धकाः, नेवाः देय् दबू धइगु रिमोट कन्ट्रोलं सञ्चालित जुयाच्वंगु संस्था जक खः धकाः अपाय्जि सभाय् आः वयाः रहस्योद्घाटन यानादिल । शायद दाङतक वनाः अधिवेशन याःवनागुया दकलय् तःधंगु उपलब्धि थुलि हे जुइ ।

न्हिछि नयेपित्याक चाःहिला वःपिन्त च्या, खाजा ला छु लःतकं त्वनेगु व्यवस्था मयासे खिउँखिउँ धायेधुंकाः बन्द सत्रया आयोजना जुल । मत हे मदुगु व नं पत्तिं न्याइगु खुल्ला चौरय् । संगठनात्मक प्रतिवेदनय्यात छम्ह जिल्लाया प्रतिनिधिं थ्व स्वयाः बांलाःगु प्रतिवेदन ला जिमि जिल्लाया चिकिचाधंगु संस्थां दयेकी धकाः लाय्बुल । जुइमाःगु ई स्वयाः खुदँ लिपा जूगु तःमुँज्यां नं थःगु सामान्य औचित्य प्रमाणित यायेमफुत — छलफलय् ब्वतिकायेगु उत्साह खनेमन्त, बुलुहुँ जा नयेथाय् पिउवन । आर्थिक प्रतिवेदनय् दक्वं खँ वल, ध्यबाया खँ मवः । थूपिं प्रतिनिधि वये हे मखन, मथूपिं प्रतिनिधिपिनि नं प्वाथय् छुँ ब्वाँय् वनाच्वंगु इलय् व प्रतिवेदनय् च्वयातःगु आखः मोबाइलया टर्च च्याकाः ब्वनाच्वनेगु धैर्य दइमखुत । उबलय् हे उखे जा नयेगु ई जुल धकाः धायेवं नःवनीपं ग्वाः ग्वाः खदेदत थुखे प्रतिवेदन पास यायेग हल शुन्य थें जुयावन । थुकियात आयोजकया सफलता धयादिसँ वा असफलता धयादिसँ, प्रतिवेदन पास जुल धइगु घोषणा जुल । 

आयोजकया खुल्ला थासय् झिम्ह झिंन्याम्ह च्वनाः हानं विधान संशोधन थज्याःगु महत्वपूर्णगु ज्या यायेगु कुतः प्रतिनिधितय्गु विरोधया कारण सफल जुइमफुत । 

बहनी न्यनेदत, गुुगु बुँदा तयाः भद्र सहमति धकाः येँनं हःगु विधान संशोधनया प्रस्ताव खः उकिइ मुख्य बुँदा हे मदु, अथे धइगु अन थ्यंबलय् वरिष्ठ उपाध्यक्षयात स्वतः अध्यक्ष दयेकीगु प्रावधान दुथ्याका मतः । गुगु सहमति जुल उगु हे प्रावधान मतलकि सहमति त्वाःदइगु लाकि अध्यक्ष पदय् चुनावय् ल्वायेमखु धकाः वचन बिउम्हस्यां आः जि नं चुनाव मल्वासे मजिल धकाः घोषणा यात कि त्वाःदइ धइगु अन्योलया दथुइ पवित्र वज्राचार्यं बाचाइलय् फेसबुकय् उम्मेदवारी बिइगु घोषणा यायेवं दाङया थ्रिस्टार होटलय् व भिंगरेली रिसोर्टय् सुथसिया स्वताः ईतक नं हलचल जुयाच्वन ।

चुनाव चुनाव

चुनाव जुल— शायद देय् दबूया अपाय्मछि हाकःगु वाच्यावाच्या द्वाच्याद्वाच्या च्वंगु इतिहासय् दकलय् सुखद व स्वर्णिम क्षण थ्व हे जुइ ।




खुताइलय् याये धाःगु चुनाव च्याताइलय् जुइगु, मतपत्रय् इलय् ल्हाःचिं तयेमखनीगु, निघौतक झ्वलय् दनाच्वनेमालीगु, पाः वयेकाः नं मत कुतकेमखनीगु, मतपत्रय् गुकथं चिं तयेगु धकाः स्यनीपिं मदइगु, छगू प्रदेशया मतदाताया नां मेगु प्रदेशय् लाकातःगु, संस्थाया छाप व प्रतिनिधिया फोटो मदूगु प्रतिनिधिपत्रया भरय् मत कुतकेदइगु, मतदान केन्द्र थज्याःथाय् तकं मत मदया पचिपचि यानाः व मोबाइलया टर्चया भरय् भोट कुतकेमालीगु, अले कलाकारतय्सं नं भोट कुतके दइगु व्यवस्थाया दथुइ चुनाव जुल । न्ह्याथे जूसां परिवर्तन पियाच्वंपिन्त आशा यायेगु लुखा चाल ।

उलि जक मखु, न्ह्यागु संघसंस्थाय् थःगु राजनीतिक प्रतिनिधित्व मालीगु मेमेगु पार्टीतय्सं नेवाःदेय् दबुलिइ थः मनू छ्वयेगुया औचित्य मखंगु, पहिचान विरोधी धकाः धयातःगु एमालें संघीय समाजवादीपार्टीया नरेश ताम्राकार सहितगु प्यानल पर्चा वितरण याःगु अले २७म्ह मध्ये २५म्ह एमाले समर्थकत वल धइगु नेवाःत पार्टीइ राजनीति यायेमसः धइगुया दसु खः ।



न्ह्याथेसां चुनाव धइगु त्याकेत खः । ताम्राकारयात १९३ मत व बज्राचार्ययात १५० मत वल — त्याःपिं दक्वसित भिंतुना । दक्वस्यां चुनावया आशातित व अप्रत्याशित लिच्वःयात स्वीकार यायेमाःगु खनेदु ।

उलि धायेधुंकाः नं थन ल्वःममनीगु खँ छता छु धाःसा वंगु निगू दशक दुने सकसिगु धयातःगु देय् दबूलिं गबलें आत्मलोचना मयाः, सिंहावलोकन मयाः, समीक्षा मयाः । निम्ह प्यम्ह देय् दबूयात मुलय् जक तयाः विकास जुइकेमबिइपिन्सं थः धइथे दुपिन्त लाभया पद बिइगु व गलतयात गलत धइपिन्त शत्रुसमान व्यवहार यायेगु बाहेक मेगु याःगु खनेमदु । देसय् पहिचानया आन्दोलन जुइबलय्, नेवाःतय्गु छेँ ल्यतुल्ययाः थुनीबलय् झिम्ह मनू पिहाँ मवइगु देय् दबुलिं आः गनं नं छुं कथंया नीतिगत हिउपाः ज्वनाः नेवाः पहिचानया लागि ल्वाःवइगु आशा यायेथाय् मदु । ताःचा परिवर्तनया लुखा तिनातइपिन्के हे तिनि । अथेसां व हे देय् दबुलिं आःया राजनीतिक अवस्थाया सही आंकलन यानाः थःगु पलाःयात खःगु लँपुइ लाकाः नेवाःतय्गु संस्था जुयावइधकाः मनंतुना ।